150 jaar leven in Eindhoven 01 – Stad in groei

5,95

LET OP: U kunt alvast een bestelling plaatsten: verschijningsdatum is 17 september!

 

Voorpublicatie uit 150 jaar leven in Eindhoven

 

Ontwikkeling van Eindhoven (een fragment)

In 1891 volgt vestiging van een bedrijf dat de verhoudingen in Eindhoven grondig op zijn kop zet. Aangetrokken door de lage lonen en de aanwezigheid van een leegstaande textielfabriek met stoommachine begint de technicus Gerard Philips een gloeilampenfabriek. Pas nadat zijn jongere broer Anton zich met de verkoop bemoeit wordt het bedrijf een succes. Het aantal werknemers gaat van 500 in 1907, via 3100 in 1915 naar 7000 in 1922. Die zeer snelle groei stelt de gemeente voor grote problemen. Philips moet bijspringen om voldoende huizen en andere voorzieningen te scheppen. In 1920 worden Eindhoven en vijf omringende gemeenten samengevoegd tot (Groot)-Eindhoven. Een stad met ruim 45.000 inwoners.

Ondanks de economische crisis van de jaren dertig gaat de groei daarna door. In 1940, aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog, heeft Eindhoven 113.000 inwoners, waarvan er zo’n 20.000 bij Philips werken. Die oorlog heeft voor Eindhoven belangrijke gevolgen. De stad wordt drie keer gebombardeerd. Twee maal door de geallieerden en één dag na de bevrijding door de Duitsers. Hierbij komen bijna 400 Eindhovenaren om. Een veelvoud raakt gewond. Bij de Jodenvervolging keert bijna de helft van die bevolkingsgroep niet terug naar Eindhoven, omdat de meesten in concentratiekampen zijn vermoord.

Na de oorlog begint het herstel van het door de bombardementen getroffen centrum. De Demer wordt herbouwd en er komt een hoog spoor. De Piazza met de Bijenkorf gaan als alternatief centrum functioneren. Philips groeit door en de textiel- en tabaksindustrie hebben het moeilijk en verdwijnen in de jaren zeventig en tachtig. Tevens komen er nieuwe bedrijven op als DAF en een gevarieerde metaalnijverheid. De TU, tevens een grote werkgever, verzorgt vanaf 1957 een hoogwaardige technisch opleiding voor Zuid-Nederland.

In de jaren zeventig en tachtig verplaatst Philips een steeds groter deel van zijn productie naar lage lonenlanden. Maar rond 1990 moet er met de Operatie Centurion fors worden ingegrepen om grote problemen af te wenden. Ook DAF raakt in moeilijkheden, maar kan na een faillissement in afgeslankte vorm een doorstart maken. De werkloosheid loopt op, maar met hulp van fondsen van de Europese Unie en een slagvaardig gemeentelijk beleid wordt erger voorkomen.

 

Speerpunten in dat beleid zijn de uit het Philips NatLab voortgekomen High Tech Campus en Brainport, een regionaal samenwerkingsverband tussen industrie, overheid en kenniscentra. Paradepaardje van die industrie is het in 1984 uit Philips voortgekomen ASML in Veldhoven, dat een zeer sterke positie inneemt op de markt van chipsmachines voor de computerindustrie. Het bedrijf had in 2016 8800 medewerkers en steekt daarmee Philips naar de kroon als grootste werkgever in de regio Eindhoven.

Hans Schippers

 

Uitverkocht

Ontwikkeling van Eindhoven (een fragment)

In 1891 volgt vestiging van een bedrijf dat de verhoudingen in Eindhoven grondig op zijn kop zet. Aangetrokken door de lage lonen en de aanwezigheid van een leegstaande textielfabriek met stoommachine begint de technicus Gerard Philips een gloeilampenfabriek. Pas nadat zijn jongere broer Anton zich met de verkoop bemoeit wordt het bedrijf een succes. Het aantal werknemers gaat van 500 in 1907, via 3100 in 1915 naar 7000 in 1922. Die zeer snelle groei stelt de gemeente voor grote problemen. Philips moet bijspringen om voldoende huizen en andere voorzieningen te scheppen. In 1920 worden Eindhoven en vijf omringende gemeenten samengevoegd tot (Groot)-Eindhoven. Een stad met ruim 45.000 inwoners.

Ondanks de economische crisis van de jaren dertig gaat de groei daarna door. In 1940, aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog, heeft Eindhoven 113.000 inwoners, waarvan er zo’n 20.000 bij Philips werken. Die oorlog heeft voor Eindhoven belangrijke gevolgen. De stad wordt drie keer gebombardeerd. Twee maal door de geallieerden en één dag na de bevrijding door de Duitsers. Hierbij komen bijna 400 Eindhovenaren om. Een veelvoud raakt gewond. Bij de Jodenvervolging keert bijna de helft van die bevolkingsgroep niet terug naar Eindhoven, omdat de meesten in concentratiekampen zijn vermoord.

Na de oorlog begint het herstel van het door de bombardementen getroffen centrum. De Demer wordt herbouwd en er komt een hoog spoor. De Piazza met de Bijenkorf gaan als alternatief centrum functioneren. Philips groeit door en de textiel- en tabaksindustrie hebben het moeilijk en verdwijnen in de jaren zeventig en tachtig. Tevens komen er nieuwe bedrijven op als DAF en een gevarieerde metaalnijverheid. De TU, tevens een grote werkgever, verzorgt vanaf 1957 een hoogwaardige technisch opleiding voor Zuid-Nederland.

In de jaren zeventig en tachtig verplaatst Philips een steeds groter deel van zijn productie naar lage lonenlanden. Maar rond 1990 moet er met de Operatie Centurion fors worden ingegrepen om grote problemen af te wenden. Ook DAF raakt in moeilijkheden, maar kan na een faillissement in afgeslankte vorm een doorstart maken. De werkloosheid loopt op, maar met hulp van fondsen van de Europese Unie en een slagvaardig gemeentelijk beleid wordt erger voorkomen.

 

Speerpunten in dat beleid zijn de uit het Philips NatLab voortgekomen High Tech Campus en Brainport, een regionaal samenwerkingsverband tussen industrie, overheid en kenniscentra. Paradepaardje van die industrie is het in 1984 uit Philips voortgekomen ASML in Veldhoven, dat een zeer sterke positie inneemt op de markt van chipsmachines voor de computerindustrie. Het bedrijf had in 2016 8800 medewerkers en steekt daarmee Philips naar de kroon als grootste werkgever in de regio Eindhoven.

Hans Schippers

Beoordelingen

Er zijn nog geen beoordelingen.

Wees de eerste om “150 jaar leven in Eindhoven 01 – Stad in groei” te beoordelen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.