Het leven in Helmond 09 – Metaalindustrie in Helmond

INDUSTRIE IN HELMOND

Helmond staat nog steeds bekend als textielstad. Niet onlogisch vanwege de nog steeds levende textieltraditie in de stad. De metaalindustrie is echter al tientallen jaren veel belangrijker, maar tevens veel diverser. Allerlei vormen van metaalproductie komen in Helmond voor. In de loop van anderhalve eeuw metaalindustrie zijn aardig wat bedrijven gekomen maar ook gegaan. Zoals de Nationale Staalindustrie die in de eerste naoorlogse jaren furore maakte maar al in 1952 verdween.

De start van de metaalsector vormde de draadnagelproductie, in navolging van Van Thiel op de Donk, vanaf de jaren 1860. Vanaf circa 1870 kwam daar de machinebouw bij – met naast Begemann een vergeten bedrijf als Th. Roijakkers & Zonen- ondersteunend door een activiteit als het ijzer gieten. Van de metaalgieterijen opgericht na 1900 groeide Van Dongen uit tot een bedrijf met nationale bekendheid. Maar Helmond kende ook een ambachtelijke tingieterij die ‘Oud-hollandsch’ tinwerk vervaardigde.
Van de verschillende kleinere machinefabriekjes in de periode tussen de twee wereldoorlogen verwierven twee na 1945 wereldfaam, maar niet vanuit Helmond. De spoelmachines van Cezoma ofwel H.W. Ceelen en Zoon Machinefabriek kwamen vanaf de jaren 1950 vanuit Uden. En de uit Duitsland afkomstige Walter Kürschner keerde na 1944 met zijn zonen terug, waarna Kürschner Maschinen vlak over de grens een ‘onbegrensde’ expansie kende.

De forse groei van de metaalindustrie in Helmond van circa 1945 en 1965 kwam deels door oudere bedrijven als Begemann en Nedschroef, naast relatieve nieuwkomers als GIM, Robur en De Wit & Zonen. Rond 2000 was de samenstelling weer veranderd, maar deels nog bekend en vertrouwd. Robur leeft voort onder andere namen als Franke en Salzgitter, De Wit produceert nog steeds stalen draadnagels en Nedschroef is als enige Nederlandse moerboutenproducent over. En Begemann? Na een 120 jaar: voltooid verleden tijd.