Het leven in Valkenswaard 16 – Lager onderwijs

Lager Onderwijs

In 1850 kent Valkenswaard één dorpsschool, die staat aan de Kleine Markt in de tuin van het huidige pand Markt 4. Daar volgen 160 jongens en meisjes lager onderwijs onder leiding van één onderwijzer derde rang. In 1896 komen de zusters Franciscanessen uit Oirschot naar Valkenswaard en stichten een Liefdehuis annex lagere school voor meisjes. Dit leidt tot een scheiding van het onderwijs langs de lijnen der sekse. Alle meisjes gaan voortaan naar de meisjesschool aan de Maastrichterweg. De jongens blijven de openbare school bezoeken, die inmiddels is verhuisd naar een nieuw gebouw aan de Dommelseweg. De toename van de bevolking leidt ertoe dat in 1916 een tweede openbare school wordt geopend. In de jaren twintig worden de openbare scholen gaandeweg overgedragen aan de diverse rooms-katholieke parochiebesturen. De enige resterende openbare school telt daarna nog maar een dertigtal leerlingen. Met de stijging van het Valkenswaardse inwonertal neemt ook het aantal leerlingen decennialang toe, totdat in het begin van de jaren zeventig een maximumaantal van 3.300 wordt bereikt. Daarna zorgen de daling van het aantal geboorten en gezinsverkleining voor een afname. Dit leidt tot fusies en schoolsluitingen, allereerst in de ‘oude’ wijken. In Dommelen daarentegen verschijnen in de nieuwbouw nieuwe scholen. De invloed van de kerk op het Valkenswaardse onderwijs is dan al merkbaar teruggelopen. De religieuzen zijn verdwenen uit de schoolklas en de parochies hebben zich uit de schoolbesturen teruggetrokken. Anno 2015 combineert het overgrote deel van de Valkenswaardse lagere scholen het ‘rk-‘predicaat met een meer seculiere oriëntatie. Dit laat zien dat het lager onderwijs steeds een afspiegeling is en is geweest van ontwikkelingen die zich in de maatschappij voltrekken.